Kỹ thuật Bel Canto được xem là thành tựu, đỉnh cao kỹ thuật thanh nhạc của nhân loại. Và là mẫu mực cho ca hát chuyên nghiệp, góp phần nâng cao trình độ thẩm mỹ âm nhạc cho công chúng.
Kỹ thuật Bel Canto xuất xứ từ Italia nó có nghĩa: bel là đẹp, canto là ca hát.
Sự ra đời của kỹ thuật Bel Canto
Sự ra đời của dòng nhạc Opera ở cuối thế kỷ 16 và thống trị trên thế giới nhờ ứng dụng tinh vi từ kỹ thuật Bel Canto. Việc thành lập các “nhóm hàn lâm” (Academia). Jacopo Peri (1561-1633) đã sáng tác vở opera “Dafne” vào năm 1597 với phần lời của nhà thơ Ottavio Rinuccini – được coi là vở opera đầu tiên trong lịch sử âm nhạc thế giới. Vào năm1600, Peri và Rinuccini lại cùng nhau sáng tác “Euridice”, vở opera này còn được lưu giữ đến ngày nay.
Đầu thế kỷ 19 tại Ý đã xuất hiện 3 nhạc sỹ: Rossini, Donizetti và Bellini biểu diễn các tác phẩm opera mang đậm phong cách bel canto. Các tác phẩm đó đã để lại cho thế giới một kho tàng nghệ thuật thanh nhạc vô giá. Ba nhạc sỹ trên là những nhà soạn nhạc trung thành với trường phái này và cũng là những người đưa kỹ thuật bel canto đến đỉnh cao nghệ thuật.
Nghệ thuật Bel Canto với dòng nhạc Việt Nam
Ảnh hưởng âm nhạc của Pháp thâm nhập vào Việt Nam thông qua lớp dạy nhạc ở các trường thời Pháp thuộc. Opera được công chúng đón nhận khoảng đầu thế kỷ XX. Việt Nam ngày nay, ở các đơn vị đào tạo thanh nhạc như Học viện âm nhạc, Nhạc viện, Đại học và Cao đẳng văn hóa nghệ thuật.. đã đưa Opera vào giảng dạy. Điển hình chúng ta có nghệ sĩ nhân dân Lê Dung cũng đi theo bel canto.
Bel Canto tương đồng nối hát nhạc dân gian – dân tộc
Hơi thở của kỹ thuật Bel canto châu Âu rất gần với ca hát dân tộc – kỹ thuật ca hát cổ truyền, đặc biệt ở Tuồng, Chèo… Âm lượng của giọng hát tự nhiên giữa phát âm của thanh đới với việc cộng hưởng những luồng sóng âm ấy nhờ có các xoang vang trên đầu và lồng ngực. Đây cũng là nguyên lý và cơ chế “phát thanh” nói chung của tất cả nối hát.
Kỹ thuật Thanh nhạc Bel canto chính là nghệ thuật huy động, phát huy, tận dụng các khả năng cộng hưởng tự nhiên nói trên một cách triệt để nhất, nhằm mục đích khuyếch đại giọng hát, làm cho tiếng hát có âm lượng lớn, có cường độ mạnh, có sức vang to…v.v…
Tìm hiểu một số các kỹ thuật hát Bel canto để luyện tập
Bí quyết của kỹ thuật Bel Canto là làm sao chuyển từ giọng ngực (voix de poitrine / chest voice) sang giọng óc (voix de tête / head voice) mà không nghe sự chuyển giọng đó.
Vibtato – Ngân rung
Các ca sĩ bel canto hát ngân rung hầu hết các âm khu, đặc biệt là âm khu cao họ dùng cộng minh đầu để bổ trợ giọng hát cho to rõ hơn, vì thế cái ngân rung mà ta nghe trong giọng hát của họ còn là sự dội âm vang của các xoang cộng minh đầu, ngân phải dày, đều đặn vang thì là đẹp.
Pianissimo – Nhỏ tiếng
Đây là kĩ thuật hát nhỏ tiếng, sử dụng cùng một làn hơi nhưng lại điều khiển được âm lượng từ to trở nên nhỏ li ti mà vẫn giữ đúng được cao độ, đúng note giữ nguyên tiếng vang rền cả khán phòng, ko cần đến sự hỗ trợ của mic.
Glissando – hát lướt:
Đây là kĩ thuật khó xuất phát từ kĩ thuật bel canto. Glissando có nghĩa là hát lướt 1 chùm note nhạc cùng với 1 tốc độ cao ngay trong 1 hơi thở.
Messa di voice (Voice Mass)
Kĩ thuật hát yếu – mạnh – yếu dùng để vuốt giọng. Kỹ thuật này giúp giọng hát biến đổi nhiều sắc thái, biểu cảm nhưng không quá chênh lệch về độ lớn nhỏ quá nhiều khiến bài hát không ổn định.
Trillo – Rung láy
Kỹ thuật Bel Canto này là hát láy đi láy lại 2 note liên tiếp với tốc độ cao. Trillo đôi khi được kết hợp với 1 note cao ngân dài ngân dài sử dụng vibrato.
Legato – Hát liền note
Hát liền note 1 chuỗi note nhạc (sử dụng cùng một hơi) không 1 chút gợn, mượt và êm(nhưng vẫn đúng note và chuẩn xác về cao độ), legato có thể là nhanh hoặc chậm.
Staccato – Nảy âm
Dồn âm thanh ở vùng bụng, bật thật mạnh tạo thành những âm thanh chắc và rõ. Và còn nhiều các kĩ thuật Bel Canto khó khác như Diminuedo, Subito, Sforzando, Mancando, Messa di voce, Escalamazione languida, Escalamazione più viva, Poco a Poco…
Aria kinh điển, thể hiện tinh hoa của bel canto là Casta diva. Đây là aria chuẩn mực, phổ biến nhất mà hầu như ca sĩ opera nào cũng hát, coi như cái để thể hiện đẳng cấp của mình.
Nếu bạn tự luyện tập kỹ thuật Kỹ thuật Bel Canto sẽ mất khá nhiều thời gian và cần tính kiên trì. Đôi khi, cũng không đạt kết quả như mong muốn. Bạn có thể đến đăng ký tham gia học thử 1- 2 buổi tại Trung tâm âm nhạc Linh Chi. Từ đó, giúp bạn hiểu biết một số kỹ thuật quan trọng cần thiết của Kỹ thuật Bel Canto như: cách lấy hơi, vị trí âm thanh, khẩu hình, cách hát cho hay, cách hát mềm mại, cách nhả chữ chính xác ra sao,…
